“Η ελληνική κοινωνία δεν είναι κοινωνία αλληλεγγύης. Είναι μια κοινωνία εσωστρεφής, κατακερματισμένη, ατομιστική, υλιστική και σκληρή”.
Αστέρης Χουλιάρας (καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου)
Τα τελευταία χρόνια, λόγω της βίωσης των οικονομικών συγκυριών του μνημονίου κατά κύριο λόγο αλλά όχι πάντα εξ αιτίας αυτών, βιώνουμε μια ξέφρενη άνθηση, θα έλεγα έναν ‘ορυμαγδό’ που παίρνει μορφή χιονοστιβάδας, από διαφόρων ειδών, καταστάσεων και αποχρώσεων οργανωμένα δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης, είτε φιλανθρωπικού,- απαραίτητου σε μια μεγάλη μερίδα πληθυσμού που ζουν στα πλαίσια της φτώχιας και έχουν πραγματικά ανάγκη-, είτε πολιτιστικού προσανατολισμού. Αν εξαιρέσεις τα κοινωνικά δίκτυα της εκκλησίας που υπάρχουν από μια, κατ κάποιο τρόπο, ηθική αναγκαιότητα και τα εθνικοπατριωτικά πυροτεχνήματα της Χρυσής Αυγής με σκοπό να ξεπλύνουν το εγκληματικό τους πρόσωπο, -όπως ο αρχιμαφιόζος ξεπλένει τα παράνομα κέρδη των ναρκωτικών μετέχοντας σε φιλανθρωπικά gala και εκδηλώσεις, άπειρα τα παραδείγματα..-, και να προσελκύσουν ψηφοφόρους, τα περισσότερα κοινωνικά δίκτυα αλληλεγγύης καλύπτουν και εκφράζουν τον αριστερό χώρο, χωρίς κατά ανάγκη να εκφράζουν πολιτικούς σχηματισμούς και κόμματα. Διέπονται όμως από κοινωνικού προσανατολισμού ιδεολογίες και αρχές και αριστερίστικες αμεσοδημοκρατικές οργανωτικές δομές, όχι κατ’ ανάγκη σκληροπυρηνικές, απόηχος κάποιου ‘βάρβαρου’ κνίτικου παρελθόντος… Είναι όμως πάντα η συμμετοχή σε τέτοια δίκτυα ικανός και αναγκαίος παράγοντας να οδηγήσει στη ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας, στην ανατροπή του μέχρι τώρα εμπεδωμένου τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς της νεοελληνικής πραγματικότητας;;; Δυστυχώς οι μέχρι τώρα σεβαστές προσπάθειες δεν οδήγησαν σε βάσιμα θετικά αποτελέσματα. Στην ψυχολογία της κοινωνίας μας έχει τόσο εμβαθύνει ο καταναλωτικός παράγοντας ώστε ένα τέτοιο κίνημα δεν μπορεί να αναγνωριστεί ως ένα σημαντικό μέσο προφύλαξης απέναντι στις απειλές του ατομικισμού και του ωφελιμισμού. Τα άτομα συχνά δεν αντιλαμβάνονται πως είναι προς όφελός τους να δρουν αλληλέγγυα προς τους άλλους. Σε τέτοιο σημείο που απλές οργανωτικές προσπάθειες πολιτιστικού και ιδιαίτερα εικαστικού περιεχομένου, -πέρα από τα πολιτικοποιημένα σχήματα που ταυτίζουν τα συμφέροντα της όποιας ομάδας με το συμφέρον της ‘παράταξης’-, να αμφισβητούνται και να λοιδορούνται, μέσα στο γενικόλογο σχήμα αιτιών και σκοπιμοτήτων, οικονομικών και μη, ανάγοντας τα πάντα στο καπιταλιστικής ψυχοσύνθεσης, νεοφιλελεύθερο αξίωμα του νόμου των αγορών και της αναγκαιότητας του όποιου ‘κέρδους’. Σαν να μην μπορούσε ν’ αποτελεί αναγκαίο ‘κέρδος’, η ψυχική και σωματική ενασχόληση, το δόσιμο, το μεράκι, η ανόθευτη εργασία που πηγάζει από την καθαρή αγάπη προς την Τέχνη, την όποια μορφή τέχνης, και από τις μορφές έκφρασης και επικοινωνίας που αναβλύζουν απ’ αυτήν διαρκώς στο κοινωνικό περίγυρο καλύπτοντας προσωπικές συναισθηματικές και δημιουργικές ανάγκες και λογικές… Θέτοντας σε τέτοια βάση τα πράγματα χάνεις όλη την χάρη και την γοητεία της προσφοράς, υποβαθμίζοντας την κάθε οργανωτική προσπάθεια, από τα πιο πολυσύνθετα κοινωνικά δίκτυα μέχρι την πιο μικρή τοπική πολιτιστική παρέα, σε μηχανισμό κατοχύρωσης εξουσιών και μικροπολιτικών εγωισμών. Πράγμα, τουλάχιστον στα πολιτιστικά δίκτυα αλληλεγγύης, διότι αυτά ενδιαφέρουν σαν τα, τυπικά, πιο ανεξάρτητα και απελευθερωμένα από πολιτικούς μηχανισμούς και συμφέροντα, ακόμα και στις μικρότερες ομάδες και ομαδούλες, εντελώς ασυμβίβαστο και άκαιρο, αφού η καλλιτεχνική παραγωγή και η ελευθερία έκφρασης που εμπεριέχει, ουδέποτε μπόρεσε να συνεργαστεί και να συγκεραστεί με οποιαδήποτε μορφή εξουσίας. Αντίθετα η δραστηριοποίηση σε μία τέτοια πολιτιστική ομάδα δράσης προϋποθέτει την εθελοντική εργασία και προσφορά, την ολόπλευρη ανάπτυξη και οργάνωση, (ένα έξοχο «σχολείο δημοκρατίας» το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί ‘κνίτικο κατάλοιπο’), του ανθρώπινου δυναμικού και της πλήρους αξιοποίησης των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων του κάθε μέλους χωριστά. Χωρίς να αποβλέπει τελικά σε καμιάς μορφής ‘κέρδος’ και ωφελιμότητα. Φυσικά η υπαγωγή σε μία τέτοια ομάδα εξαρτάται από τον βαθμό της ταύτισης με αυτήν, δηλαδή με τον βαθμό στον οποίο το άτομο αισθάνεται ότι ανήκει σε αυτήν… Τότε μόνο θα έχει σημασία και ουσία η συμμετοχή του. Διαφορετικά δεν έχει νόημα η δραστηριοποίηση και η ενασχόληση σε ομαδικές εκδηλώσεις, όσο καλοπροαίρετες να ηχούν αυτές, μόνο και μόνο για να αντλήσει κάποιος προσωπικό συμφέρον. Η καλύτερη λύση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η μη συμμετοχή….
ΚΩΣΤΑΣ ΚΙΤΣΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου