Η 17 ΝΟΕΜΒΡΗ ΤΟΥ ΑΝΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Βγαίνοντας προχθές απο το Βασιλικό θέατρο, μετά από την πολύ καλή παράσταση του Κ.Θ.Β.Ε. «ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ Ο ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ», σε κείμενα του Νίκου Καζαντζάκη είχα πολλές αντικρουόμενες σκέψεις και συναισθήματα. Δεν γνωρίζω κατά πόσο η θεατρική παράσταση ακολούθησε κατά γράμμα το κείμενο του Καζαντζάκη, γιατί δεν έτυχε να το διαβάσω, αλλά πέρα από τις όποιες ανακρίβειες και τις διάφορες ιστορικές υπερβολές που αγγίζουν τα όρια της μυθοπλασίας, -αποδεκτές για ένα λογοτέχνημα που δεν φιλοδοξεί να αποτελέσει ιστορική διατριβή και αυτό το ήξερε ο Καζαντζάκης-, το υπόλοιπο κλίμα της κατά τα άλλα άρτιας τεχνικά παράστασης κινήθηκε, όχι βέβαια αντίθετα, αλλά κάπως ξόφαλτσα από το πνεύμα του μεγάλου Κρητικού δημιουργού. Παρόλη την δυναμική του το ερμηνευμένο κείμενο καλύφτηκε κάτω από ένα πέπλο χριστιανικής ηθικολογίας που δεν άφησε να ορθωθεί το ανάστημα του Ιουλιανού στην σωστή του διάσταση. Φυσικά και δεν τον περιέγραψε όπως θέλει η εκκλησία σαν «διώκτη του χριστιανισμού», πράγμα που ήταν αδιανόητο για τον Καζαντζάκικο τρόπο σκέψης και θα τους έπαιρναν με τα γιαούρτια…, αλλά τον έντυσε με μια ηρω’ι’κή διάσταση παραπλανημένου πιστού εντελώς άσχετη με την διανοουμενίστικη – φιλοσοφική του διάσταση και εντελώς έξω απο το κλίμα της τότε εποχής. Καμία αναφορά στις βιοπραγίες και το μένος των τότε χριστιανών κατά του Αρχαίου Ελληνικού ιδεώδους και τις ανακατατάξεις στην αυτοκρατορία. Σαν να πρόκειται για έναν υποδουλωμένο χριστιανικό λαό σε έναν αλλόθρησκο δυνάστη…. (Ένας ‘παοκτζής’ να ηγείται σε μία κοινωνία ‘αρειανών’,…για να μιλήσουμε με ποδοσφαιρική ορολογία…). Αν υποθέσουμε ότι ο Καζαντζάκης τότε που έγραψε το έργο ήταν επιφυλακτικός λόγω κοινωνικής πίεσης της εποχής, (άλλωστε είχε αφοριστεί για πιο αναίμακτα πράγματα..), το 2008 θα έπρεπε επιτέλους να παραγκωνιστούν οι όποιες αγκυλώσεις και να αφεθεί το πνεύμα του κειμένου να αναβλύσει ακέραιο με όλη την ιστορική του αλήθεια. Τελικά, παρ’ όλη την ψευδο-προοδευτικότητα της εποχής μας οι κύκλοι του ανορθολογισμού (εκκλησία κ.α.) εξακολουθούν να κρατάνε την εξουσία στις ψυχές και στις ζωές μας. Η ‘δικτατορία της θείτσας’ καλά κρατεί… Και ούτε και η τέχνη δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει κατάμουτρα. Και επειδή σήμερα γιορτάζουμε την αντίσταση σε μια άλλη, πιο υπαρκτή δικτατορία, την εξέγερση του πολυτεχνείου, αναρωτιέμαι πότε θα οργανώσουμε την δικιά μας αντίσταση και τα δικά μας πνευματικά ‘πολυτεχνεία’ κατά του ανορθολογισμού που μας καταπιέζει δυο χιλιάδες χρόνια τώρα……