«ΤΑ ‘ΓΙΑΤΙ’ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ»
Κάποιο λογοτεχνικό έντυπο απευθύνει συχνά την ίδια επιλογή απαντήσεων για κάθε ερωτώμενο πεζογράφο : ‘Γιατί γράφετε…
α) για τον ιδανικό αναγνώστη
β) για να «αυτοθεραπευθείτε»
γ) για να γίνετε γνωστοί….’
Σκέφτομαι πόσο άκομψες και αταίριαστες είναι αλήθεια αυτές οι απαντήσεις για έναν φωτογράφο, στην κοινωνία της εικόνας που βιώνουμε καθημερινά. Άραγε υπάρχει τελικά κάποιος συγκεκριμένος σκοπός (πέρα από τον επαγγελματισμό) που καθοδηγεί τις ενδότερες εσωτερικές ανάγκες του καθενός για οπτική έκφραση….
Η εικόνα, ήταν, είναι και θα είναι πιο άμεση και πιο εκδηλωτική από τον λόγο. Μπορεί να λειτουργήσει απ’ ευθείας στο ασυνείδητο (αυτό το ξέρουν καλά οι διαφημιστές) και δεν απαιτεί κριτική προσπάθεια αποκωδικοποίησης (εν μέρει). Γι’ αυτό το λόγο «ιδανικός θεατής», που θα επικοινωνεί και θα ανακαλύπτει διαρκώς τον φωτογράφο δεν υπάρχει. Αυτόν τον ρόλο, λίγο ως πολύ, μπορεί, ανάλογα με τις γνώσεις και την παιδεία του, να τον παίξει ο καθένας.
Ο σκοπός της «αυτοθεραπείας» είναι άβολος για τα φωτογραφικά πράγματα. Η χρήση ολοένα αυξανόμενης τεχνολογίας απαιτεί γνώσεις και τεχνικές, που πρέπει να τις παρακολουθείς και να εξαρτιέσαι από αυτές, για να είσαι μέσα στο παιχνίδι. Έτσι δεν έχεις την πολυτέλεια της αυτονομίας για να ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Όσο για την υπέρμετρη ματαιοδοξία, αυτή παραμένει στείρα, χωρίς έδαφος για να αναπτυχθεί, όσο οι φωτογραφικές ανησυχίες εξακολουθούν να εκφράζονται από το κινητό τηλέφωνο του οποιουδήποτε.
Κάθε συνειδητοποιημένος φωτογράφος γνωρίζει καλά ότι η παρόρμηση που τον αναγκάζει να πατήσει το κουμπί του κλείστρου και να αιχμαλωτίσει μια εικόνα, αναβλύζει αβίαστα και χωρίς ερωτηματικά από μέσα του. Η λειτουργία της φωτογράφησης είναι τόσο απλή και άμεση, με την βοήθεια της τεχνολογίας, που καταντάει ορμέμφυτη, μέσα από την γνώση και την εμπειρία του καθενός. Και κανένας φωτογράφος δεν μπορεί να απαντήσει με ειλικρίνεια στο «γιατί» της προαναφερόμενης ερώτησης. Όπως δεν μπορεί να απαντήσει γιατί αναπνέει, γιατί τρώει ή κοιμάται, γιατί κάνει έρωτα κ.α.
Η φωτογραφική αποκάλυψη του κόσμου είναι βαθιά ριζωμένη μέσα στο υποσυνείδητο κάθε ‘εραστή’ του μέσου, έτσι ώστε να παίρνει διαστάσεις μιας εντελώς καινούργιας αίσθησης. Αυτήν της καταγραφής. Σε όλες τις περιπτώσεις η ιστορία της φωτογραφίας είναι η ιστορία της καταγραφής διάφορων στιγμών. Στιγμές από την εκδήλωση της πολυδαίδαλης και πολυδιάσπασης πραγματικότητας. Της ίδιας της ζωής στο σύνολο της…. Αυτό που σε άλλες μορφές έκφρασης (λόγος, μουσική), αποτελεί πηγή έμπνευσης, εδώ είναι αντικείμενο δημιουργίας καθεαυτό. Και εδώ είναι η κρυφή γοητεία της φωτογραφίας, που την κάνει καταναλωτική μεν, αλλά συνάμα και τόσο ιδιαίτερη , για όσους τουλάχιστον ξέρουν να εκφράζονται μέσα από αυτήν. ----
Δημοσιεύτηκε στο ΕΝΘΕΤΟ περιοδικό : «ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ» , τεύχος 129
εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (Σεπτέμβριος 2004).
Κάποιο λογοτεχνικό έντυπο απευθύνει συχνά την ίδια επιλογή απαντήσεων για κάθε ερωτώμενο πεζογράφο : ‘Γιατί γράφετε…
α) για τον ιδανικό αναγνώστη
β) για να «αυτοθεραπευθείτε»
γ) για να γίνετε γνωστοί….’
Σκέφτομαι πόσο άκομψες και αταίριαστες είναι αλήθεια αυτές οι απαντήσεις για έναν φωτογράφο, στην κοινωνία της εικόνας που βιώνουμε καθημερινά. Άραγε υπάρχει τελικά κάποιος συγκεκριμένος σκοπός (πέρα από τον επαγγελματισμό) που καθοδηγεί τις ενδότερες εσωτερικές ανάγκες του καθενός για οπτική έκφραση….
Η εικόνα, ήταν, είναι και θα είναι πιο άμεση και πιο εκδηλωτική από τον λόγο. Μπορεί να λειτουργήσει απ’ ευθείας στο ασυνείδητο (αυτό το ξέρουν καλά οι διαφημιστές) και δεν απαιτεί κριτική προσπάθεια αποκωδικοποίησης (εν μέρει). Γι’ αυτό το λόγο «ιδανικός θεατής», που θα επικοινωνεί και θα ανακαλύπτει διαρκώς τον φωτογράφο δεν υπάρχει. Αυτόν τον ρόλο, λίγο ως πολύ, μπορεί, ανάλογα με τις γνώσεις και την παιδεία του, να τον παίξει ο καθένας.
Ο σκοπός της «αυτοθεραπείας» είναι άβολος για τα φωτογραφικά πράγματα. Η χρήση ολοένα αυξανόμενης τεχνολογίας απαιτεί γνώσεις και τεχνικές, που πρέπει να τις παρακολουθείς και να εξαρτιέσαι από αυτές, για να είσαι μέσα στο παιχνίδι. Έτσι δεν έχεις την πολυτέλεια της αυτονομίας για να ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Όσο για την υπέρμετρη ματαιοδοξία, αυτή παραμένει στείρα, χωρίς έδαφος για να αναπτυχθεί, όσο οι φωτογραφικές ανησυχίες εξακολουθούν να εκφράζονται από το κινητό τηλέφωνο του οποιουδήποτε.
Κάθε συνειδητοποιημένος φωτογράφος γνωρίζει καλά ότι η παρόρμηση που τον αναγκάζει να πατήσει το κουμπί του κλείστρου και να αιχμαλωτίσει μια εικόνα, αναβλύζει αβίαστα και χωρίς ερωτηματικά από μέσα του. Η λειτουργία της φωτογράφησης είναι τόσο απλή και άμεση, με την βοήθεια της τεχνολογίας, που καταντάει ορμέμφυτη, μέσα από την γνώση και την εμπειρία του καθενός. Και κανένας φωτογράφος δεν μπορεί να απαντήσει με ειλικρίνεια στο «γιατί» της προαναφερόμενης ερώτησης. Όπως δεν μπορεί να απαντήσει γιατί αναπνέει, γιατί τρώει ή κοιμάται, γιατί κάνει έρωτα κ.α.
Η φωτογραφική αποκάλυψη του κόσμου είναι βαθιά ριζωμένη μέσα στο υποσυνείδητο κάθε ‘εραστή’ του μέσου, έτσι ώστε να παίρνει διαστάσεις μιας εντελώς καινούργιας αίσθησης. Αυτήν της καταγραφής. Σε όλες τις περιπτώσεις η ιστορία της φωτογραφίας είναι η ιστορία της καταγραφής διάφορων στιγμών. Στιγμές από την εκδήλωση της πολυδαίδαλης και πολυδιάσπασης πραγματικότητας. Της ίδιας της ζωής στο σύνολο της…. Αυτό που σε άλλες μορφές έκφρασης (λόγος, μουσική), αποτελεί πηγή έμπνευσης, εδώ είναι αντικείμενο δημιουργίας καθεαυτό. Και εδώ είναι η κρυφή γοητεία της φωτογραφίας, που την κάνει καταναλωτική μεν, αλλά συνάμα και τόσο ιδιαίτερη , για όσους τουλάχιστον ξέρουν να εκφράζονται μέσα από αυτήν. ----
Δημοσιεύτηκε στο ΕΝΘΕΤΟ περιοδικό : «ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ» , τεύχος 129
εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (Σεπτέμβριος 2004).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου